Interview over Julieta & de schildpadden in de plastic soep

Deze zondag zie je de ZappDoc Julieta & de schildpadden in de plastic soep. Wij spraken de maker Mirjam Marks over haar nieuwe documentaire.

Hoi Mirjam! Hoe is het?

Goed!

 

Waarom wilde je deze documentaire maken?

Ik wilde graag verder gaan met het thema waar ik mee bezig was voor JovannaForFuture [documentaire over een jonge, Nederlandse klimaatactiviste, red.]., precies een jaar geleden.

Het is een belangrijk thema wat alle kinderen aan gaat. Dit keer wilden we de focus op plastic hebben, afval, de plastic soep. In de eerste lockdown heb ik al een researchgesprek gedaan met een hoofdpersoon . We stonden in de startblokken om te gaan draaien maar om persoonlijke redenen moest de beoogde hoofdpersoon helaas afzeggen.
Met het Climate Clip project, gestart tijdens de film JovannaForFuture was ik al in aanraking gekomen met kinderen die in actie komen tegen de hoeveelheid plastic in de zee bij Curacao. We hebben het onderwerp nu heel visueel kunnen belichten door iemand te volgen die zich bezighoudt met schildpadden en afval in de oceaan. Een nieuwe wereld die zich opent.

De oude hoofdpersoon viel dus uit en je moest op zoek naar een nieuw iemand. Hoe heb je Julieta, die zo uitgeproken is in haar boodschap die we kennen van Greta Thunberg, daarna gevonden?

Doordat de hoofdpersoon was uitgevallen en ik op zoek moest naar iemand anders, dacht ik meteen aan Curacao. Dat kwam door het project Climate Clips. Voor dat project heb ik kinderen wereldwijd dezelfde filmopdracht gegeven over het klimaat. Ze moesten aan de slag met vragen als: wat betekent natuur voor mij? Wat denk ik dat er misgaat en wat er anders kan? Welk gevoel roept dat bij me op? In JovannaForFuture was dat om het verhaal een bredere bedding te geven dan alleen een Nederlands kind dat iets doet aan het klimaat. Het bleek zo bijzonder dat ik het per kind heb gemonteerd naar de Climate Clips. Daar zat een jongen tussen die uit Curacao kwam en zich heel erg bezighield met plastic. Hij was er uiteindelijk niet meer zo mee bezig. Via een item van het Jeugdjournaal zag ik hoe Julieta bezig was met het redden van schilpadden en heb gevraagd of ze een verhaal te vertellen had om deze film over te maken. Ze is heel gepassioneerd om dit verhaal te vertellen en haar boodschap te delen: haar verhaal lijkt op dat van Greta, maar heeft wel echt een eigen insteek. Haar insteek is echt de oceaan: daar heeft ze oprechte gevoelens voor om voor te zorgen en wil oceanografie gaan studeren.

 

Je vertelde net het over project Climate Clips, dat in je eerdere docu JovannaForFuture zit en je inspireerde in de zoektocht naar een nieuw hoofdpersoon voor deze docu. In Julieta & de schildpadden in de plastic soep zitten ze opnieuw. Waarom heb je daarvoor gekozen?

Om het breder te trekken dan alleen die locatie. Om te laten zien dat kinderen op meer plekken in de wereld observeren dat er een plastic probleem is, wanneer je hen vraagt wat er misgaat. Ik gebruik de clips om te laten zien dat het niet een lokaal, maar een wereldprobleem is. En dat dat ook doorkinderen wordt gezien.

 

Klimaatactivisme is een terugkerend thema in je werk. Ben je van plan meer hierover te maken of vind je het belangrijk dat er in het algemeen meer over wordt gemaakt? Ik denk dat het heel belangrijk is. Het blijkt wel aan de film van Jovanna. Die film is nu te zien op heel veel festivals en educatieprogramma’s. Het is een heel urgent onderwerp dat leeft bij kinderen, en wat natuurlijk de hele tijd aanwezig is. Uit de kinderen die er heel betrokken mee bezig zijn blijkt dat ze zich ook echt zorgen maken: hoe moet het voor ons verder? Wij zitten ermee opgescheept. Wat kunnen we doen? Wij moeten eigenlijk een oplossing gaan vinden want wij zitten straks met de problemen, die ook steeds groter worden.

Ik hoop dat er door deze films kinderen toch in gesprek gaan. Dat ze niet denken: dat weten we nu wel. We moeten minder vlees eten, we moeten dit, we moeten dat. Maar ik denk, en dat is ook waarom ik hou van het maken van jeugddocumentaires vanuit een persoonlijk perspectief, dat je er nu op een andere manier misschien weer eventjes over nadenkt, en even denkt: inderdaad.

Wat hoop je met de docu te bereiken bij kijkers?

In de herfstvakantie heb ik een klimaatworkshop gegeven aan kinderen tussen de 6 en 12 en hen heb ik de nieuwe film laten zien. Hun reactie was: We moeten echt NOOIT meer iets weggooien. Er is al zo veel afval.

Als je onderwater kijkt dan zie je direct dat dieren er last van hebben. Misschien roept dat weer een ander gevoel op en ga je er weer even over nadenken, naar aanleiding van een ander perspectief. En daarom wil ik de Climate Clips er ook bij gebruiken. Zodat je niet kan denken: ja, maar dat is Curacao. Wij hebben hier helemaal geen oceaan, wat kan ons dat schelen? Nee, het gebeurt ook in India, Pakistan, in Madagaskar. En dan misschien wel de vraag: maar hoe zit dat hier eigenlijk? Ik verwerk ook expres geen feiten in de film: die kun je wel opzoeken. Het licht eigenlijk vooral een persoonlijk verhaal uit.

Ik hoop dat de documentaires en de Climate Clips – en wie weet komt er nog wel een docu – zijn weg gaan vinden naar kinderen en volwassenen. Die er dan even over na gaan denken en over gaan praten.  Zonder dat ik probeer moralistisch te zijn wil ik een kind laten zien die daar op haar manier mee bezig is. Zodat je door haar wordt geïnspireerd. Uiteindelijk is het voor veel kinderen niet heel cool of stoer om met het klimaat bezig te zijn, maar Julieta is wél cool. Hopelijk denken kinderen: ‘wat vet, er zijn ook ándere manieren dan alleen maar politiek correct braaf minder lang te douchen en geen vlees meer te eten’.

Als er kinderen zijn die ook een Climate Clip willen maken, dan kan dat! Stuur een mailtje naar climateclips@tangerinetree.nl. Op dit moment kan je al veel Climate Clips uit meer dan 40 landen  bekijken via Cinekidplay en eind januari komt de website Climateclips.org online.