Hoe kan AI vragen beantwoorden of teksten schrijven?

We duiken weer in de wereld van AI, artificiële intelligentie. Een waanzinnige technologie waarmee je ontzettend veel kan. Computers kunnen zelf plaatjes maken, een werkstuk voor je schrijven, voetballen, een auto zelf laten rijden en ga zo maar door. De mogelijkheden zijn eindeloos. AI en taal. Serah is jarig. Van harte en dan kan ik gewoon klikken. Gefeliciteerd met je verjaardag Of, ik neem je even mee naar Parijs. De Eiffeltoren is de achtergrond en wij zitten op een terras. De ober komt eraan. Hoe zeg je dit ook alweer in het Frans? Hai, goeiemorgen! Bonjour! Quelle matinée magnifique. J’adore Paris. Je veux vraiment un vrai petit déjeuner Francais. Ja, geinig hè? En ik spreek niet eens Frans. Dat is allemaal mogelijk door AI. Hoe dat werkt? Nou, dat ga ik je uitleggen hier in mijn AI-studio. Hoe werkt bijvoorbeeld zo'n chatbot? Zo'n programma dat alles voor je kan schrijven en antwoord lijkt te hebben op al je vragen. Bijvoorbeeld: wat is de hoofdstad van België? Brussel. Goeie. Heb je een lekker recept voor Surinaamse roti? Heerlijk! Deze app berust allemaal op voorspelling. Het programma is gewoon heel goed in het voorspellen van het volgende woord. Hoe werkt dat, hoor ik je denken. Nou, door te trainen. Omdat het lastig is te zien wat er in computers gebeurt, spelen we dat hier na. Dit is onze hoofdcomputer en die gaan we trainen. En dat trainen, dat doe je met immens veel data, in dit geval teksten. Echt heel, heel, heel veel teksten. Het programma schraapt het hele internet af naar teksten. Al die teksten en al die zinnen die gaan zo hoppa, het computerprogramma in. En het waanzinnige is dat zo'n programma op een gegeven moment zo bomvol zit met zinnen dat het op een gegeven moment zinnen kan voorspellen en kan voorspellen welke woorden vaak na elkaar komen. Even een voorbeeld: De koe staat in de… Welke woorden kunnen daarop volgen? In de wei, of stal? Dat is heel waarschijnlijk. Dat maakt de gewone zin. Wat ook nog kunnen is regen of zon, maar misschien komen die wat minder vaak voor. Achtbaan? Dat zou kunnen. De koe staat in de achtbaan, maar het komt waarschijnlijk helemaal niet vaak voor. Alle woorden die je maar kan bedenken staan in het programma. Alleen zijn ze niet allemaal heel waarschijnlijk. Dus voor onze zin, de koe staat in de, zal je niet zo gauw lieg, vlieg of gedoucht krijgen maar ze staan er wel, dus ik zet ze in een wolkje samen, heel ver weg. Is het computerprogramma eenmaal genoeg getraind, kan het al aardig teksten maken maar als mens heb je nog wel door dat je met een computer aan het praten bent. Dus heb je mensen nodig. Om de taal menselijker te maken gaan mensen de zinnen van de AI controleren. Dus: welke zin is mooier, deze of deze? En dankzij deze clickworkers die uren en uren dagen en dagen bezig zijn met het checken, checken, checken van die zinnen wordt de taal van de AI steeds beter. Menselijker. Zo krijg je dus een chatbot die supergoed getraind is in woorden achter elkaar zetten en daardoor hele mooie zinnen kan maken. Ik kan hem dus ook echt alles vragen. Ik weet wat. Ik ga de chatbot een scene laten schrijven van de cowboys. Let's go! Hier achter dat hek worden alle cowboyscenes opgenomen. Hee Jurrian, superleuk dat ik hier mag zijn. Jij schrijft normaal de scripts. Wat gaaf! Nou, ik ben nu bezig met een aflevering over AI en ik was benieuwd of die chatbot ook een script kan schrijven. Ik ben heel benieuwd. Gaan we proberen. Eh Kan je een scene maken met de cowboys over pindakaas? Dat vind ik heel lekker. Oké. Hij doet het gewoon! Deze is voor jou. Jij speelt Dusty Dan en deze is voor jou. Is iedereen er klaar voor? Ja. Chatbottest, 321 actie. Een typische plek in het Wilde Westen. Op een dag Tony, ik heb iets ontdekt. Pindakaas is het geheime wapen van het Wilde Westen. Pindakaas? Waar heb je het over, Dusty? Probeer het gewoon en je zult versteld staan. Dusty Dan haalt een pot pindakaas tevoorschijn en geeft het aan Tony. Tony smeert aarzelend een dun laagje pindakaas op zijn brood. Wacht maar, Tony. Je zult zien hoe krachtig pindakaas kan zijn. Geloof je echt dat dit werkt, Dusty? Slim Tony sluit zijn ogen en hoopt op het beste. Dusty Dan trekt zijn pistool en schiet maar in plaats van een kogel komt er een stroom pindakaas uit het pistool. Ik zei het je toch, Tony. Pindakaas kan je verdedigen. Pindakaas die uit een pistool komt is wel grappig. Het heeft helemaal niks te maken met wat er daarvoor is gebeurd. Ja. Daarnaast ook Dit heeft niks te maken met hun karakters ofzo. Net of het een beetje los zand is. Ik denk ook een beetje, wat hebben we nou toch in godsnaam gelezen? Het is heel random. Dus jij zou deze chatbot niet gelijk uitnodigen in jouw writer’s room? Nee, helemaal niet. Heeft ook niet zoveel gevoel voor humor denk ik. Vind ik ook. Kijken hoe het grappiger kan. Maak het grappiger, chatbot. Dit is de tweede poging, kijk. Slim Tony. -Ja. En deze is voor jou. Ik wilde net zeggen, misschien is er iets veranderd in onze karakteromschrijving maar wat een verrassing dat we clownsneuzen op hebben. Alsjeblieft. -Allebei? Iedereen klaar? Ja. -Oké. Chatbottest 2. 321 actie! Op een dag Tony, ik heb het ontdekt. Pindakaas is het geheime wapen van het Wilde Westen. Toet toet. Pindakaas, Dusty? Je maakt een grapje, toch? Hoe Oehoehoe. Het is simpel, Tony. Smeer gewoon een flinke klodder pindakaas op je brood en je bent klaar voor actie. Slim Tony sluit zijn ogen houdt zijn clownsneus vast en hoopt op het beste. Plotseling wordt er geschoten maar in plaats van kogels komt er een stroom pindakaas uit de pistolen. Zie je wel, Tony. Pindakaas is het beste verdedigingsmechanisme. Lachbandgeluid. Einde. De chatbot heeft grappig gewoon heel letterlijk genomen. Dus wat is grappig? Rode neus is grappig of lachband hoort bij grappig dus dat heeft de chatbot dan zo ingebracht. Maar het heeft niet De chatbot heeft niet iets gedaan met personages of de situatie veranderd of grappig gemaakt. Ik vond het wel een leuk experiment. Dank je wel! Doei! Wat nou als je een chatbot een opstel ofzo laat schrijven? Hoe weet je dan dat de informatie waar is of klopt of eerlijk is? Hey Feline, welkom in mijn AI-studio. Leuk om hier te zijn! Jij bent informaticus en hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Jij weet alles van AI-systemen. Ik ben benieuwd naar chatbots en de waarheid. Hoe weet je nou dat het antwoord dat er uitrolt waar is of niet? Of echt of nep of wel of niet gebeurd? Je moet altijd zelf heel goed controleren of zo'n antwoord als een chatbot geeft, klopt. Een chatbot wordt getraind op bestaande teksten, bijvoorbeeld het internet. Maar niet alles wat op internet staat, klopt. Daar zit ook nepnieuws tussen. En het is ook nog eens zo dat een chatbot geprogrammeerd is om altijd antwoord te geven. Als ik bijvoorbeeld aan jou vraag ‘Wat is een dier wat op een boerderij woont dat begint met een f? Kippen, varkens, koeien? Ffff . Nee, ik kan er zo gauw niet eentje bedenken. Nee, dat is een kloppend antwoord. Een chatbot is geprogrammeerd om toch een antwoord te verzinnen. Een geit?? Maar dat klopt dus helemaal niet. En een ander probleem is dat de wereld helaas niet eerlijk is. En die zit nog vol met discriminatie en vooroordelen. En ook die zitten in de data en komen er dan weer uit, ook als we dat niet willen. En dat geldt eigenlijk voor alle AI-systemen ook bijvoorbeeld spraakassistenten zoals Alexa en Siri. Die werkten in het begin niet zo goed op vrouwenstemmen of kinderstemmen, of mensen met een accent. En de makers gingen toen kijken hoe kan dat eigenlijk, dat sommige stemmen niet goed herkend worden? Ik heb wel een idee. (mannen praten door elkaar) Allemaal mannenstemmen. Is dit een beetje hoe het is gebeurd? Ja. -Dank jullie wel. Die datasets werden voornamelijk met mannenstemmen gevuld en daardoor werkten die algoritmes ook veel beter op mannen en niet zo goed op bijvoorbeeld vrouwenstemmen of kinderstemmen. Wow, dat is best oneerlijk. Ja, dat is niet eerlijk. Gelukkig is in dit geval er dan iets aan verbeterd, maar dat is niet altijd zo. We weten niet altijd waar de problemen zitten tot we ze zien. Wat kunnen we er nou aan doen? Een paar dingen. In ieder geval altijd zelf heel goed nadenken en zorgen dat je snapt hoe het werkt. Kennis is macht, dus hoe meer we er allemaal over weten hoe beter we samen die keuzes kunnen maken. Oh ja, en je kan dus ook oefenen in onze AI-studio.