Hoe is de mens ontstaan?

Alles begint zo'n 10 miljoen jaar geleden in Afrika, waar sommige mensapen langzaam op twee benen gaan lopen en de eerste mensachtigen ontstaan. De Australopitheken, oftewel de zuidelijke Mensaap. Ze ontwikkelen zich, hun hersenen groeien, en er ontstaan nieuwe soorten: de Hominidae. Twee miljoen jaar geleden ontstaat weer een nieuwe mensensoort. Langer en slanker dan zijn voorgangers en met meer hersenen. Het is: Homo erectus. Erectus is onze directe voorvader. Hij gaat voor het eerst Afrika verlaten en verspreidt zich over de rest van de wereld. En pas helemaal hier, 200.000 jaar geleden, ontstaat dan eindelijk onze soort: Homo sapiens. De moderne mens. En dat is ook weer, voor zover we nu weten, in Afrika. Wij komen dus allemaal, ook jij, ook ik, ook jij, uit Afrika! Hoe Homo sapiens precies is ontstaan weten we nog niet. Maar wel dat sapiens een echte nieuwe mensensoort is. Wij zijn anders dan Homo erectus. We hebben bijvoorbeeld kortere onderarmen, een platter gezicht en voor het eerst heeft een mensensoort een uitstekende kin. Maar het grootste verschil met erectus is dat wij meer hersenen hebben. Sapiens is slimmer en kan zich nog beter aanpassen aan de omgeving. En dat is maar goed ook, want Homo sapiens krijgen het nog zwaar te verduren. Afrika. 200.000 jaar geleden. De nieuwe mensensoort, Homo sapiens, heeft het enorm zwaar. Want het is er heel erg heet en dor en er is weinig water. Wetenschappers denken dat er op een gegeven moment nog maar een duizend sapiens over zijn. En daar stammen wij dus allemaal vanaf. Pas als het klimaat vele duizenden jaren later verandert en Afrika groener en natter wordt, gaat Homo sapiens zich verspreiden. En verlaat Afrika, de wijde wereld in. De zeespiegel is dan veel lager dan nu. En de eerste groepen steken over. Naar het Arabisch Schiereiland. Heel langzaam, het duurt echt duizenden jaren, trekken ze naar Azië. Helemaal tot Indonesië en naar Australië. Andere groepen vertrekken veel later uit Afrika. En uiteindelijk, zo'n 35.000 jaar geleden, niet eens zo heel lang geleden dus, komen de eerste groepen Homo sapiens Europa binnen. En dat zijn dus onze Europese voorouders. In Europa noemen we ze cro-magnonmensen. Maar er wacht de cro-magnon een grote verrassing. Ze zijn niet de enige menssoort hier. Er woont hier al heel lang een andere menssoort. En dat is de neanderthaler. De neanderthaler is dus al veel ouder dan onze soort. En Arno, bioloog van het Museon, hij ziet er ook anders uit, he? Jazeker, als je goed naar hem kijkt, zijn wenkbrauwen zijn dik. Hij heeft een hele brede neus. Zijn kin is niet puntig zoals bij ons, maar die is afgerond, naar achter. En hij is ook veel steviger gebouwd dan wij. Hoe komt dat dan? Omdat het toen heel erg koud was in Europa. We hadden toen een ijstijd. De neanderthaler heeft zich dus heel goed aangepast aan de kou. Hij weet hoe hij vuur moet maken. Hij woont in hutten en grotten. En het is een hele goede jager. En de cro-magnonmensen en de neanderthalers hebben elkaar ontmoet. Ja, ze hebben duizenden jaren in hetzelfde gebied geleefd. Ze hebben zeker met elkaar contact gehad. Moet je je voorstellen hoe dat geweest moet zijn. Onderzoekers denken zelfs dat uit die contacten kinderen zijn geboren. Dus dat betekent dat wij, Europeanen, een klein beetje neanderthalerbloed hebben! Misschien dat je dat aan mij ook wel kunt zien. Langzaam maar zeker verovert Homo sapiens de hele wereld. Voor de neanderthaler loopt het minder goed af. Wat precies de oorzaken zijn weten we nog niet, maar zo'n 25.000 jaar geleden sterft de neanderthaler uit. En Homo sapiens is vanaf nu de enige menssoort op aarde! Sapiens ontwikkelt zich steeds meer. Hij gaat bijvoorbeeld voorwerpen bewerken. En ook sieraden maken. Gewoon, omdat het mooi is. En hij begint afbeeldingen te maken. Bijvoorbeeld grotschilderingen van dieren. En hij gebruikt daarvoor technieken waardoor de dieren lijken te leven. En zo komen we weer bij onze Nederlandse voorouders. 10.000 jaar geleden en net als wij Homo sapiens. De moderne mens en de laatst overgebleven mensensoort van alle mensensoorten die ooit op aarde hebben geleefd. Wij zijn dus de winnaars! Maar de ontwikkeling gaat altijd door. Dus wie weet hoe wij er over een miljoen jaar uit zien. En welke mensensoorten er hier dan rondlopen.